‘La salchipaparen’ ekarpenaz

Ez dut deus donostiarren aurka; are gehiago, baditut lagun donostiarrak, baina… Zertan dute antza Pedraza de Albak (Salamanca, Espainia) eta Donostiak? Bada 250 biztanleko herrixka espainiarrak eta 186.000ko euskal hiriburuak estrategia bera darabiltela haien festak promozionatzeko. Pedraza de Alban, Leticia Sabaterrek egin zuen pregoia duela pare bat urteko Ama Birjinaren festetan; eta Donostian, Angels Barcelori eman nahi izan diote aurtengo San Sebastian eguneko urrezko danborra.

Baten bati irudituko zaio ez dagoela parekatzerik La salchipapa kantuaren egile karrankaria eta Hora 25 irrati albistegiaren gidari seriosa. Nago biok Espainiako trantsizioaren kulturaren subproduktuak direla, baina hori bazterrean utzirik ere, festara gonbidatzearen xedeak batzen —eta berdintzen— ditu, bi kasuotan baitzen Telediarioan azaltzea, Espainiako telebista albistegietan tartetxo bat lortzea Espainian ezaguna den pertsona(ia) baten eskutik.

Europako kultur buruzagitzaren karietara Donostiak inoizko turista kosmopolita kopururik altuena —itogarriena ere irakur liteke— erakarri duen honetan, promozio kosmopaletoan tematzea marka da gero. Utikan gentrifikazio arazoak, festa eredu horizontalak eta hiri jasangarria. Biba turismo intentsiboa, angulaz beteriko urrezko danbordun festak eta obsesio identitarioak.

Dena oso zaharrunoa. Lekutan dira PSEk Donostian zentraltasuna lehiatzen zuen garaiak. Besteak beste, Danborgate honek —Bilboko kale izendegiaren polemikak nola— horixe utzi du agerian, alderdi konstituzionalistak gero eta bazterrekoagoak direla Euskal Autonomia Erkidegoko politikan, eta haien boto-emaileak trinkotze aldera darabiltzaten ekinbide zaharkituek are gehiago bazterreratzen dituztela —bazkide jelkideak jokoz kanpo uztearekin batera—.

Esan gabe doa Nafarroako Foru Erkidegoan kuantitatiboki gauzak bestelakoak direla, baina irudipena dut diskurtsiboki azkenaldian UPN Gascoren filosofia berarekin —zaharrunoa, identitarioa, bazterrekoa eta autobaztertzailea— diharduela, —barka diezadatela donostiar petoek— urrezko danborrak baino askoz garrantzi handiagoa duen aferan: Hitzarmen Ekonomikoa eta Ekarpena, Estatuari eskaturikoa baino 93 milioi gutxiago ordaintzeko erabakia.

Alderdi erregionalista Espainiako Gobernuaren alde eta Nafarroako Gobernuaren kontra lerratu da, Barcinaren exekutiboaren garaietan enkargaturiko Ogasun Departamentuaren txosten tekniko baten arabera, foru Erkidegoari —eta hartara nafarrei— urtero 100 eta 250 milioi arteko galera dakarkion aferan.

Mundua mundu denetik —edo behintzat Foru Hobekuntza Foru Hobekuntza denetik— bere burua nafarren egiazko defendatzaile bakartzat saldu izan duen alderdiak nafarren interesen aurka egitea justifikatzeko eskaini duen argudio bakarra, foru Gobernua abertzalekeriaz jokatzen ari dela.

Garai batean edozer justifikatzeko balio zuen abertzalekeriaren komodina kamusturik dabil aspaldidanik, eta, paradoxikoki, UPNren jite honetako erabilpen zabarrek are gehiago higatzen dute, indargabetzen.

ETA desagertu da, abertzaleak erkidegoko erakunde nagusietako buruzagitzara iritsi dira, aldaketa politiko eta sozialaren aldeko gehiengo berri eta zeharkakoak sortu dira erakundeen barruan zein galtzada-harrien gainean. Haatik, Bianako Printzearen plazako egoitzan antza ez dira paradigma aldaketaz jabetu, eta sortu duten diskurtsoa La salchipapa bezain karrankaria suertatzen da egungo ingurumari politikoan.

Ene uste harroan, akats estrategiko larria da, aldaketaren aldeko indarrek ongi kudeatzen badute —eta orain arte Aranburu kontseilaria bikainki ari da— erregionalismoa bazterrera bultza dezakeena.

Berria