Inflazioa teoria monetario berrien arabera

 


www.berria.info

Teoria makroekonomiko berriak errenta nazionalaren analisian oinarritzen dira, ez errentaren banaketan. Horretarako, dirua eta bankugintza ikertu dira magnitude makroekonomikoak neurtzeko.

Inflazioaren arazoa ikertzeko, kapital finkoaren eratzea analizatu da, mozkinak inbertitu diren arabera. Produkzioa gauzatzen den bakoitzean, bere kostuen bat-bateko ordainketa monetarioak ematen du ekoizpenaren neurria. Ordainketa hori jaulkipen gisa defini daiteke, non diruak eta outputak errealitate soil eta bakar bat definitzen baitute. Hortaz, analisi berri horren arabera, fenomeno errealen eta fenomeno monetarioen arteko dikotomia desagertzen da.

Inflazioaren definizioa argi dago: eskari osoaren eta eskaintza osoaren arteko anomalia edo patologia makroekonomikoa da inflazioa. Teoria monetario berrien arabera, kapital metaketa fluxu monetarioetan eta fluxu finantzarioetan oinarritzen da, hau da, alokairuen, mozkinen eta inbertsioen eraketan. Alokairuen eta mozkinen kontzeptuak argi daude, baina inbertsioen analisiak ikertu dira, enpresek nola erabiltzen dituzten mozkinak jakiteko.Ikuspuntu makroekonomiko berriek diotenez, gaur egungo banku-kontabilitateak ez ditu bereizten mozkin birbanatuak mozkin inbertituetatik. Nahiz eta interes eta dibidendu gisa edukitako mozkinek azkenik ondasunetan eta zerbitzuetan gastatu, inbertituriko mozkinak kapital finkoan metatzen dira, eta kapital finkoak aurrezki makroekonomikoa definitzen du, hots, kontsumitzen ez den eta kapital-ondasunetan (edo zehazkiago, produkzio-medioetan) inbertitzen den errenta nazionalaren zatia.

Konkretuki, gaur egungo ordainketak kontabilitate-departamentu soil batean sartzen dira, mozkin banatuak zein mozkin inbertituak izan. Horrek diru-errentaren eraketa eta kapitalaren eraketa nahasten ditu. Hori dela-eta, ondasunen eta zerbitzuen kontsumoa inbertsiotik banatzearren, kontabilitate-teknika berri bat garatu du Schmitt ekonomialariak, teoria berriari dagokion kontabilitate mote berria.

Schmittek beste kapital mota baten eraketa adierazi du, klasikoek kapital zirkulatzailea deitu zutena, alegia, enpresek beren inbertsioak finantzatzeko behar duten fondoa. Analisi hori termino makroekonomikoetan garatua da. Beraz, kapital zirkulatzailea ezin interpreta daiteke ikuspuntu mikroekonomikoetan. Kasu, arazoa ez da esplikatzea enpresa jakin batek nola jaso dezakeen fondo nahikoa, bere inbertsioak gauzatzeko, baizik eta gizarteak, osotasun gisa, nola era dezakeen bere errenta korrontetik fondo nahikoa eta gero inbertitu produkzio-medioetan. Lehendabizi, mozkin positibo bat eskuratu behar dute enpresek. Enpresen multzoak soilik mozkin bat bereganatu dezakete hasierako errenta-jabeengandik, eta horrela eginez, enpresek saldu gabeko ondasunen stock bat edukitzea onartzen dute. Mozkin monetarioa eta horri dagokion oraindik saldu gabeko ondasunen stock erreala dira kapital zirkulatzaile baten bi aurpegiak; kapital zirkulatzaile hori geroago erabil daiteke kontsumo-ondasunen produkzioan, jadanik enplegaturiko langile batzuek kapital-ondasunen produkzioan desbideratzean.

Kapital-metaketari dagokionez, prozesu patologikoa honela karakteriza daiteke: nahiz eta enpresek inbertitu, mozkinek eskuragarri jarraitzen dute banku-gordailu mailegagarri gisa. Logikoki, kapital finkoko ondasunen produkzioan inbertituriko mozkinen partea ez dago gehiagorik eskuragarri merkatu finantzarioan. Gizarteak bere osotasunean behin-betiko aurrezten duena ezin dakioke inori maileguz eman. Alta, logikaren kontra, horixe da gaur egun gertatzen dena, zeren inbertitutako mozkinak errenta-gordailu berri gisa berragertzen baitira. Horrela bikoiztasun baten aurrean gaude, errenta berbera produkzio-medioen produkzioan gastaturiko mozkina berriz ere eskuragarri dago ondasun-merkatuan beste gastu bat gauzatzeko.

Schmittek (1984, Inflation, chômage et malformations du capital) frogatu duen bezala, bigarren gastu hori inflaziogilea da; izan ere, errenta konkretu batek ezin du bere erosteko ahalmenak definitzen duen eskariaren bikoitza sortu. Gaur egun kapital-metaketaren prozesu patologikoa karakterizatzen duen eskariaren gehitzea erabat nominala da, eta unitate monetario bakoitzak daukan erosteko ahalmena proportzionalki gutxitzen du.Inflazioa da gure sistema monetarioen disfuntzionaltasunaren lehengo anomalia. Mozkin inbertituen gordailu birberrituak sorturiko bikoiztasunak numerikoki eskari osoa gehitzen du, eta sisteman eskuragarri dagoen unitate monetario bakoitzean erosteko ahalmenaren galera ekartzen du. Inflazioak anomalia bakarra izaten segituko du, inbertsioak mozkingarriak izaten irauten duen bitartean, hau da, interes-tasa naturala merkatuko interes-tasa baino handiagoa den artean. Izan ere, teoria monetario berrien arabera, produkzioak berak outputaren azken erosketarako behar den errenta sortzen du, baina honako baldintzarekin: alokairuen ordainketak aurretik existitzen den errentaren gastua (kasu, mozkinetatik datorrena) ezin du inplikatu behar. Alokairuak mozkinetatik ordaintzen direnean, alokairuak ordaintzeko gastatutako errentak ezin du gehiago finantzatu ondasun-merkatuan eskatzen diren kontsumo-ondasunen erosketa. Hau da, banku-kontabilitatean, emisio-departamentutik aparte, departamentu finantzarioa eta kapitalaren departamentua bereizirik ez daudenean, errenta nominal huts baten bidez errenta erreala ordezkatzen du inbertsioak. Kapital-metaketaren prozesuan hori gertatzen denean, gehitze nominalak inflazioa besterik ez du inplikatzen. (Hala ere, egoera hau behin-behinekoa da. Prozesu hori ez gelditzeak langabezia suposatzen du. Baina puntu hau beste baterako utziko genuke.)Hortaz, inflazioari aurre egiteko, erabat nominala, hutsa den eskari gehitze hori alboratu behar da. Horretarako, bankugintzan hirugarren departamentu bat, kapital finkorako departamentua, martxan jarri behar da, errenta nominal horiek alboratzearren. (Ikus UEUkoek oraintsu argitaraturiko Inflazioaren aurka: bankugintza berriaren jarduerak izeneko lana.)